Khổng Tử & Luận Ngữ – Nguyễn Hiến Lê

Luận Ngữ là một cuốn sách do Khổng Tử và những đệ tử học trò của ông biên soạn. Cuốn sách là một trong bốn cuốn sách trong Tứ Thư, ba cuốn còn lại là Đại Học, Mạnh tử và Trung Dung. 

Giới thiệu về cuốn sách Luận Ngữ của Khổng Tử

Luận Ngữ ra đời trong thời kỳ Tiền Hán đến đời Hậu Hán và trở thành một cuốn sách quan trọng trong triều đình Trung Hoa. 

Trong Luận Ngữ, có các bài do môn sinh của Khổng Tử chép và các bài do hạng môn sinh tái truyền. Cuốn sách đã được phổ biến từ thời Tiên Tần và gồm 20 thiên, mỗi thiên mang tên từ chữ đầu tiên và không có liên kết với nhau.

Học thuyết Khổng Tử về đạo đức được thể hiện rõ trong cuốn sách và được viết dưới dạng một màn đối thoại giữa Khổng Tử và các học trò.

Cuốn sách này đã trải qua nạn đốt sách thời vua Tần Thủy Hoàng và các quá trình truyền thừa gây nên sự tam sao thất bản thời nhà Tây Hán. Tuy nhiên, nó vẫn được giữ nguyên tất cả các phần. 

Trong thời Nam Tống, Chu Hy xếp cuốn sách này cùng với Đại học và Trung dung để tạo thành một bộ Tứ thư. 

Hai cuốn Tứ thư và Ngũ kinh từ đó trở thành cơ sở cho sĩ tử trong học tập nghiệp khoa cử. Hai cuốn sách này cũng được các triều đại coi như “khuôn vàng thước ngọc” của luân lý đạo đức thời đó.

Xem thêm: Vị Thần Của Những Quyết Định

Xem thêm: Giáo trình Tư tưởng Hồ Chí Minh

Theo dịch giả Ngô Trần Trung Nghĩa, cuốn sách không còn xa lạ với nhiều người. Dù đã có nhiều cuốn sách chú giải sách của Khổng Tử trước đây, tác phẩm chú giải của Ngô Bá Tuấn là một hiện tượng độc đáo, dễ tiếp cận với đối tượng đông đảo. 

Câu như “tứ hải giai huynh đệ”, “hậu sinh khả úy”, “danh chính ngôn thuận” đều xuất phát từ Luận Ngữ của Khổng Tử.

Có thể thấy sự ảnh hưởng sâu sắc của cuốn sách trong xã hội, dân ta đã chắt lọc và tiếp nhận nó để làm phong phú và đa dạng hơn ngôn ngữ của mình. 

Cuốn sách không chỉ đơn thuần là luân lý của nho giáo, mà còn là một tác phẩm nghệ thuật có sức ảnh hưởng, được ứng dụng trong đời sống.

Trong thời đại hiện đại 4.0, nguyên tắc “Kỷ sở bất dục, vật thi ư nhân” (điều mình không muốn thì không làm với người khác) đã trở thành một nguyên tắc cao đẹp trong hành xử.

Trong bối cảnh công nghệ phát triển, “bất sỉ hạ vấn” (không xấu hổ khi học hỏi từ người dưới) là một thái độ đúng đắn giúp cá nhân tiến bộ.

Câu từ trong cuốn sách, như đã được Lỗ Tấn nhận xét, “giản dị và không hoa mỹ, nhưng đủ chuyển ý”. Tuy nhiên, do khoảng cách thời gian, người đời sau khi tiếp xúc với tác phẩm kinh điển này gặp một số khó khăn. 

Các tác phẩm chú giải Luận Ngữ tiêu biểu

Vì vậy, các tác phẩm chú giải cuốn sách ra đời nhằm giải quyết khoảng cách đó. Một số tác phẩm tiêu biểu bao gồm “Luận ngữ nghĩa sớ”, “Luận ngữ tập giải”, “Luận ngữ chính nghĩa” và nổi tiếng nhất là bộ “Luận ngữ tập chú” của Chu Hy thời Nam Tống.

Năm 1958, cuốn “Luận ngữ chú giải” của tác giả Dương Bá Tuấn được xuất bản lần đầu, và đến năm 1982, đã bán được 160.000 bản, trở thành một trong những sách bán chạy nhất thời điểm đó.

Theo nhận định của dịch giả Ngô Trần Trung Nghĩa, “Luận ngữ chú giải” của Dương Bá Tuấn không phải là cuốn sách chú thích đầu tiên cho cuốn sách của Khổng Tử, nhưng lại được rất nhiều người đọc đón nhận. 

Lý do chính là cách giải thích dễ hiểu và tiếp thu, ngay cả với độc giả thông thường. Mọi khúc mắc về ngôn ngữ đều được giải đáp, giúp độc giả dễ dàng hiểu và tiếp thu những giá trị nhân đạo của triết gia Nho gia.

>>> TẢI SÁCH PHIÊN BẢN PDF TẠI ĐÂY: Khổng Tử & Luận Ngữ <<<

Đón đọc thêm nhiều sách hay tại SACHVUI bạn nhé!

pew999

Pew là một nhà phê bình sách có kinh nghiệm, đam mê với việc đọc và chia sẻ những nhận xét chi tiết về các tác phẩm văn học. Với hơn 10 năm kinh nghiệm trong lĩnh vực đánh giá sách, anh đã xây dựng một phong cách viết đánh giá riêng biệt, sắc bén và trung thực.