Bạn nghĩ thế nào về một con quái vật? Nó sẽ đáng sợ như thế nào? Nó có móng vuốt, răng nhọn, hai đầu… Tại cuộc thi tưởng tưởng ra con quái đáng sợ nhất, người dành chiến thắng chính là Mary Shelley. Con quái vật của bà đánh bại tất cả những hình mẫu đáng sợ và xác định nghĩa mà chúng ta vẫn biết. Nhưng điều đặc biệt ở đây lại là con quái vật đó có hình dạng giống hệt con người. Vậy tại sao Frankenstein lại trở thành một biểu tượng bất hủ cho tới tận bây giờ?
Nhân vật chính của cuốn sách là nhà khoa học luôn có hứng thú với giả kim Victor Frankenstein. Với ước muốn và lí tưởng của mình, anh đã thành công trong một thí nghiệm điên rồ có tên mang sự sống trở về từ cõi chết. Và đó là sự ra đời của quái nhân Frankenstein từ những mảnh cơ thể và chất hoá học. Tưởng chừng đó sẽ là cách mạng khoa học hay thứ vinh quang để đời cho Victor thì những gì chờ đợi phía trước anh chỉ có thể là những cơn ác mộng khủng khiếp nhất đời.
Em anh Willam bị sát hại, cô gái vô tội Justine bị kết tội và xử án oan. Thậm chí người con gái anh yêu thương nhất đời cũng bị tước đoạt. Tất cả chỉ vì sự cô đơn và ích kỉ của chính đứa con, công trình nghiên cứu tim óc cả đời của anh. Tất cả chỉ khép lại cuộc đời bằng một màn truy đuổi và chạy trốn tới cùng trời cuối đất giữa hai “cha con”.
Cuốn sách được kể dưới mắt nhìn của cả quái vật lẫn Victor. Bằng thủ pháp trực tiếp, Mary Shelly đã cho thấy và khắc hoạ nội tâm cùng những diến biến tâm lí hai nhân vật chính của cuốn sách. Sự cô đơn và ruồng bỏ là nguồn gốc tạo nên mọi tội lỗi trên thế gian. Điều khiến Frankenstein trở thành con quái vật đáng sợ nhất có lẽ bởi nó được tạo ra từ những bộ phận con người và có hình dạng giống người.
Thảm kịch mà con quái vật này gây ra quả thật khủng khiếp nhưng có lẽ tất cả chỉ vì nó quá cô độc và mong muốn một người ở bên. Khi bị chính người cha từ chối và khước từ, cơn giận tạo nên sự đau thương và sự trả thù bắt đầu. Xét về một phương diện nào đó, bóng ma Erik của Gaston Leroux cũng mang chung một nỗi niềm và tâm trạng. Cả hai nhân vật đều bị biến thành những con quái vật nhẫn tâm trong vô thức chỉ bởi họ thiếu thốn đi tình yêu và sự quan tâm giữa người với người.
Sống trên đời là một điều hạnh phúc thế nhưng với những kiếp người như Frankenstein và Erik thì đó có lẽ cũng không khác gì địa ngục trần gian. Quái vật sau cùng là được tạo ra chứ không phải là được sinh ra.
Lối kể và dẫn dắt tài tình của Shelley đã tạo nên một dấu ấn bất hủ cho tiểu thuyết gothic của mình. Ngoài ra dù rất ít và đa phần bao trùm cuốn tiểu thuyết là một bóng đen bi kịch nhưng nữ sĩ vẫn đưa vào đó một chút tình yêu. Đó là cảnh quái vật Frankenstein được sống bên cạnh ông cụ Lacey, người duy nhất không ruồng bỏ hay sợ hãi hắn.
Thứ thuốc duy nhất chữa được căn bệnh rắc rối đó chỉ có thể là tình yêu mà đó là phương thuốc không thể có trong tác phẩm này. Mọi việc đều có nguyên do và kết cục, những hậu quả đáng sợ chỉ vì mất đi tình yêu. Nữ sĩ phải chăng muốn nhắn nhủ tới tất cả người đọc phải biết đồng cảm và chấp nhận, phải biết cho đi những đặc ân và lòng bao dung. Frankenstein và Victor nhìn từ một góc độ thì họ là hai cha con, và nếu như trong xã hội chúng ta đang sống thì có lẽ đó là đứa con bị chính cha mẹ ruồng rẫy.
Trong ca khúc của Trịnh Công Sơn đã từng viết “ Sống trong đời sống cần có một tấm lòng”. Thứ lạnh lẽo nhất chính là sự thiếu thốn tình thương và cách mà con người đối xử với nhau làm tổn thương nhau còn tàn nhẫn hơn ma quỷ rất nhiều. Bởi vậy nếu theo một cách đánh giá khách quan, người viết đồng tình tại sao con quái vật giống người đó lại xứng đánh dành chiến thắng trước những chuẩn mực cơ bản hay định nghĩa mà chúng ta vẫn hay nghĩ. Và gián tiếp cuốn sách cũng nhắn nhủ tới mọi người về sự trừng phạt khi cố tình đem thứ vốn dĩ đã chết trở về cuộc sống.
Sự đảo lộn tự nhiên vốn dĩ đã là điều cấm kị, sinh tử có số và ai phạm nó vốn đều phải nhận lại những hậu quả khủng khiếp. Thần y Asclepius vì cứu sống người mà bị sét đánh chết, anh em Elric và Alphonse cùng vì muốn hồi sinh mẹ mà mất đi cơ thể và tay chân trong tác phẩm của Arakawa Hiromu. Và trong phần bảo bối tử thần của Harry Potter, người anh thứ hai do muốn trêu đùa thần chết mà dùng viên đá hồi sinh người mình yêu cũng chịu thảm kịch và đánh mất linh hồn vào tay thần chết.
Nếu ai đó từng đọc những người khốn khổ của Hugo, những tấm lòng cao cả của Amicis thì đây có lẽ cũng là cuốn sách bạn không nên bỏ qua. Đọc từ từ bạn sẽ cảm nhận được suy nghĩ và nội tâm của con quái vật trong truyện hay nói đúng hơn là bản ngã của mỗi con người chúng ta. Hãy đặt cho mình một câu hỏi sau khi gập lại cuốn sách
“ Nếu như có tình yêu, liệu Frankenstein có trở thành một con quái vật tàn bạo? “
